Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan ve zamanında 7 ilin un ihtiyacının karşılandığı yaklaşık 300 yıllık su değirmeni, yıkılmaya yüz tuttu. Çevre halkı değirmenin restore edilip turizme kazandırılmasını bekliyor.

İzmit Akmeşe Cumhuriyet Mahallesi Çiftlik yolunda bulunan tarihi su değirmeni yıkılmamak için tek başına direniyor. Yaklaşık 400 yıl önce bölgede kurulan Ermeni ruhban okulu arazisinde 1700’lü yıllarda kurulan, içinde öğütülen unlar ile Bolu, Düzce, Sakarya, İznik, Kocaeli, Yalova, Eskişehir, Bilecik ve İstanbul’un un ihtiyacını karşılayan değirmenden geriye sadece dış duvarları kaldı. Bölge halkı, doğal ekiler nedeniyle zamanla yıpranan ve kullanılmadığı için harabeye dönen değirmenin restore edilerek turizme kazandırılmasını istiyor.

Çevre illerin un ihtiyacını tek başına karşıladı

Çevresindeki derelere yapılan bentlerle oluşturulan göletten kanallar yardımıyla dev ahşap çarkı döndürülen değirmen, suların azaldığı dönemde ise o dönemin teknolojisi ile kurulan buhar kazanlarıyla un öğütmeye devam ediyordu. Yapıldığı yıllarda un fabrikası görevi gören ve çevre illerden gelen hububatların öğütülerek un haline getirildiği değirmen, modern un fabrikalarının açılması ile işlevini kaybetti. Yıllardır kullanılmayan değirmen ise günden güne yıkılıyor.

Yöre halkı restore edilmesini istiyor

Tarihi değirmen hakkında bilgi vererek restore edilmesini isteyen eski Mecidiyeköy Muhtarı İdris Derin, “Burası Ermeni ruhban okulunun manastır değirmeni diye geçen, 1700’lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen, bölgenin un fabrikası. Hububatların öğütülerek Bolu, Yalova, Eskişehir, Bilecik ve İstanbul yöresine hizmet veren, hububatların yıkanarak has una çevrildiği, o zamanın büyük işletmelerinden biri. Günümüze ancak kalıntıları bu şekilde ulaştı. Bir restorasyon yapılmasında fayda var tabi. Daha eski zamanlarda Armaş diye bilinen gayrimüslimler tarafından yapıldı. Bıçkı deresi, Taşoluk, Çamaşır deresi gibi aynı dereler üzerinde bundan başka 17 tane daha tek katlı su değirmenleri bulunmaktaydı. Bunlardan 2 değirmen günümüze geldi. Diğerleri doğal şartlardan talan oldu” dedi.